Η ολοκληρωμένη γηριατρική εκτίμηση δίνει μεγάλη βαρύτητα στην λειτουργική κατάσταση του ηλικιωμένου ασθενούς, τόσο ως παραμέτρου προς εκτίμηση, όσο και ως αποτελέσματος που πρέπει να διατηρηθεί ή να βελτιωθεί. Έτσι λοιπόν η γηριατρική εκτίμηση ξεπερνάει το φάσμα της παραδοσιακής αναζήτησης νοσημάτων και περιλαμβάνει εκτίμηση της νοητικής, συναισθηματικής, λειτουργικής, κοινωνικής, οικονομικής, περιβαλλοντικής κατάστασης και της πνευματικότητας του μεγαλύτερου ατόμου. Οι πληροφορίες που συλλέγονται από αυτή την εκτίμηση, μπορούν να εστιάσουν την προσοχή του γιατρού σε ιδιαίτερα σημαντικά θέματα που αφορούν τον κάθε ασθενή ξεχωριστά. Ο στόχος της ολοκληρωμένης γηριατρικής εκτίμησης είναι η πρόληψη, αλλά και η αντιμετώπιση πολύπλοκων καταστάσεων, όπου πολύ συχνά τα συμπτώματα είναι άτυπα και η επικοινωνία με το πάσχον άτομο δύσκολη.
Για να γίνει σωστή εκτίμηση του ηλικιωμένου ασθενούς, θα πρέπει ο γιατρός να λάβει υπ’ όψιν του τις μεταβολές που επέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα στα 65 έτη η καρδιακή παροχή μπορεί να είναι μειωμένη κατά 20-30%, ενώ η αρτηριακή πίεση αυξάνεται κατά 10-40 mmHg. Η αναπνευστική λειτουργία επίσης επηρεάζεται, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μείωση της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου κατά 10% στους άντρες και 8% στις γυναίκες ανά 10ετία. Κατά την 6η δεκαετία της ζωής αρχίζει και η απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης, με αποτέλεσμα κατά την 8η δεκαετία η μυϊκή μάζα να προσεγγίζει το 60% της τιμής κατά τη 2η δεκαετία (Lexell et al., 1988). Είναι δε ευρέως γνωστό ότι η επίπτωση της οστεοπόρωσης αυξάνεται μετά την εμμηνόπαυση στις γυναίκες, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται μειωμένη ελαστικότητα του συνδετικού ιστού και μειωμένη γλοιότητα του αρθρικού υγρού. Τέτοιου είδους μεταβολές παρατηρούνται σε όλα τα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, με αποτέλεσμα ο ηλικιωμένος ασθενής να καθίσταται πιο ευάλωτος και ευπαθής (frail).
Η ολοκληρωμένη γηριατρική εκτίμηση είναι μια ουσιώδης διαδικασία, η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται σε κάθε ηλικιωμένο ασθενή και περιλαμβάνει τις εξής παραμέτρους:
- Ιατρική αξιολόγηση
- Λίστα προβλημάτων
- Συνυπάρχουσες παθήσεις και σοβαρότητα παθήσεων
- Έλεγχος φαρμακευτικής αγωγής
- Έλεγχος θρέψης
- Αξιολόγηση λειτουργικότητας
- Βασικές δραστηριότητες καθημερινής ζωής
- Σύνθετες δραστηριότητες καθημερινής ζωής
- Αξιολόγηση βαθμού σωματικής δραστηριότητας και άσκησης
- Βάδιση και ισορροπία
- Εκτίμηση ψυχικής υγείας
- Διανοητική κατάσταση (δοκιμασίες για εκτίμηση γνωσιακών λειτουργιών)
- Συναισθηματική κατάσταση (δοκιμασίες διερεύνησης κατάθλιψης)
- Κοινωνική εκτίμηση
- Ανάγκη για βοήθεια
- Διαθέσιμη βοήθεια
- Οικονομική κατάσταση
- Εκτίμηση περιβάλλοντος
- Ασφάλεια στο σπίτι
- Μετακίνηση από το σπίτι και προσφορά ιατρικής βοήθειας
