Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.
Σε φυσιολογικές συνθήκες, οι διάφορες τροφές στον οργανισμό χρησιμοποιούνται με τη βοήθεια της ινσουλίνης, η οποία είναι απαραίτητη ώστε τα κύτταρα να παίρνουν την ενέργεια που χρειάζονται. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Ο σακχαρώδης διαβήτης οφείλεται σε ανεπάρκεια έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας ή σε μειωμένη αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης που παράγεται. Στη συγκεκριμένη πάθηση, το σάκχαρο που παίρνει ο οργανισμός από τις τροφές παραμένει στο αίμα και δεν μπαίνει στα κύτταρα. Για το λόγο αυτό, βρίσκεται σε υψηλές ποσότητες στο αίμα.
Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 900.000 διαβητικοί, εκ των οποίων οι μισοί είναι χωρίς αγωγή και μόνο οι 250.000 είναι σωστά ρυθμισμένοι.
Ποια είναι τα συμπτώματα του διαβήτη;
Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:
- αυξημένη δίψα
- πολυουρία
- κούραση
- έντονη πείνα που οδηγεί σε πολυφαγία
- απώλεια βάρους
- θάμπωμα στην όραση
Πόσοι τύποι διαβήτη υπάρχουν;
- σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1
- σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
- ο διαβήτης κύησης
- ο λανθάνων αυτοάνοσος διαβήτης των ενηλίκων
- ο δευτεροπαθής διαβήτης, ως συνέπεια άλλων νοσημάτων και μετά από λήψη ορισμένων φαρμάκων.
Η πλειοψηφία των διαβητικών ανήκουν σε έναν από τους δύο τύπους:
α) σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, στον οποίο το πάγκρεας δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη. Εμφανίζεται κατά κανόνα σε παιδιά και νέους ενήλικες. Όλοι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 χρειάζονται ινσουλίνη για να διατηρήσουν το σάκχαρο σε φυσιολογικά επίπεδα.
β) σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, στον οποίο το πάγκρεας παράγει μεν ινσουλίνη, αλλά όχι όση χρειάζεται ο οργανισμός ή η ινσουλίνη δε λειτουργεί αποτελεσματικά. Εμφανίζεται συχνότερα σε ενήλικες ή σε υπέρβαρα άτομα. Η εμφάνιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχει λάβει διεθνώς το χαρακτήρα επιδημίας. Αντιμετωπίζεται με υγιεινή διατροφή, σωματική άσκηση και αργότερα με την προσθήκη αντιδιαβητικών δισκίων στη θεραπευτική αγωγή. Σε κάποια χρονική στιγμή θα χρειαστεί και προσθήκη ινσουλίνης.
Παράγοντες κινδύνου
Όσον αφορά στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 δεν υπάρχουν, γνωστοί τουλάχιστον, παράγοντες κινδύνου.
Αντίθετα, στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, υπάρχουν παράγοντες κινδύνου και είναι οι ακόλουθοι:
- Ηλικία >= 45 χρόνια.
- Αυξημένο σωματικό βάρος (Δείκτης μάζας σώματος >= 25 kgr/m2).
- Γενετική προδιάθεση (Συγγενείς 1ου βαθμού με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2).
- Καθιστική ζωή.
- Υπέρταση (ΑΠ>=140/90 mm/Hg).
- Αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων (>= 250mg/dl).
- Χαμηλά επίπεδα HDL-χοληστερόλης (<=35 mg/dl).
- Ιστορικό αγγειοπάθειας.
Επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την καρδιά, τα μάτια, τα νεφρά, τα νεύρα και τα πόδια.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική, ώστε ο διαβητικός να ακολουθήσει ορισμένη θεραπεία, όχι μόνο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλά και για την αποφυγή ή καθυστέρηση ανάπτυξης χρόνιων επιπλοκών.
Βάσεις της θεραπείας:
- Εφαρμογή ειδικής δίαιτας.
- Μείωση σωματικού βάρους.
- Αύξηση της σωματικής άσκησης.
- Διακοπή του καπνίσματος.
- Χορήγηση ινσουλίνης άμεσα, όταν με τα δισκία δεν επιτυγχάνεται καλή ρύθμιση.
- Εξατομικευμένη εκπαίδευση του ασθενούς από τους επαγγελματίες υγείας, με βάση τις δικές του ανάγκες.
- Αμφίδρομη επικοινωνία ασθενούς με το γιατρό με στόχο να κινητοποιηθεί, ώστε να πετύχει καλύτερη ρύθμιση.
- Συστηματική εφαρμογή αυτοελέγχου, όσον αφορά στο βάρος σώματος και στο σάκχαρο αίματος (μετά από νηστεία και 2 ώρες μετά το φαγητό).
- Περιοδικός έλεγχος από καρδιολόγο, οφθαλμίατρο, διαβητολόγο και με εκτέλεση διαφόρων εξετάσεων.
Οδηγίες Πρόληψης:
- Μέτρηση σακχάρου αίματος στους ενήλικες ανά τριετία και ανά 2ετία στα παχύσαρκα άτομα
- Σωστή διατροφή:
-Αποφυγή ραφιναρισμένων υδατανθράκων (ζάχαρη, λευκό αλεύρι, σακχαρούχα ποτά).
-Πρόσληψη υδατανθράκων που ανευρίσκονται στο ρύζι, στα δημητριακά, στα όσπρια και στα περισσότερα φρούτα (αποδομούνται αργά και έτσι διατηρούν σταθερό τον δείκτη σακχάρου). - Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
- Συστηματική φυσική άσκηση